„Ciepłownictwo, ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja” to odpowiadająca angielskiemu skrótowi HVAC nazwa najpopularniejszej od wielu lat specjalności na kierunku inżynieria środowiska. Teraz specjalność ta będzie jeszcze skuteczniej kształcić młodych instalatorów dzięki na nowo otwartemu, zmodernizowanemu LABORATORIUM COWIK (funkcjonującemu w ramach Laboratorium Ogrzewnictwa Wentylacji Klimatyzacji i Chłodnictwa na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki). Jak podkreślił w swoim przemówieniu dziekan tego Wydziału, dr hab. inż. Stanisław M. Rybicki, prof. PK: – laboratorium zostało zmodernizowane i doposażone dzięki staraniom dr. inż. Kazimierza Wojtasa, któremu w imieniu własnym a także obecnych i przyszłych studentów serdecznie za tę skuteczność dziękuję.

Na zdjęciu od lewej dziekan WISIE PK, dr hab. inż. Stanisław M. Rybicki, prof. PK; dr inż. Kazimierz Wojtas oraz Jakub Koczorowski, Manager Działu Pomp Ciepła firmy VAILLANT oraz wiceprezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła. Fot. Jan Zych

Laboratorium COWIK powstawało na przełomie wieków (końcówka lat 90-tych/początek tego wieku) staraniem pani profesor Teresy Lubowieckiej, ówczesnej dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska PK oraz profesora Mariana Hopkowicza, ówczesnego dyrektora Instytutu Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza. Jako laboratorium dydaktyczne miało i nadal ma na celu prezentację współczesnych rozwiązań z zakresu techniki instalacyjnej, a także przeprowadzanie ćwiczeń laboratoryjnych, w ramach których studenci mogą badać charakterystyki eksploatacyjne poszczególnych elementów i urządzeń wchodzących w skład instalacji klimatyzacyjno grzewczych budynków.

Laboratorium w momencie powstania zostało wyposażone w urządzenia i systemy klimatyzacyjno-grzewcze adekwatnie do ówczesnego poziomu techniki. Obecnie, po ponad 20 latach, większość z tych urządzeń wymagała modernizacji, która została także „wymuszona” przez kompleksowy remont budynku, jak również przez zmieniające się przepisy.

– Najbardziej palącymi problemami, które wymagały nowych rozwiązań modernizacyjnych były: brak w wyposażeniu tego laboratorium nowoczesnej, rewersyjnej pompy ciepła, mogącej stanowić zarówno źródło ciepła jak i energii chłodniczej oraz konieczność wymiany przestarzałego układu sterowania na nowoczesny, interaktywny, współpracujący z Internetem system sterowania i akwizycji danych pomiarowych. W tym momencie możemy uznać, że oba te zagadnienia udało się pomyślnie rozwiązać. – wyjaśnia dr inż. Kazimierz Wojtas, który przez ostatnie miesiące koordynował proces modernizacji Laboratorium COWIK.

Pierwszemu z wyzwań udało się sprostać dzięki firmie VAILLANT, znanemu na świecie producentowi urządzeń grzewczych, który bezpłatnie przekazał w użytkowanie Laboratorium nowoczesną, wysokoefektywną pompę ciepła, o wartości ponad 60 tysięcy złotych (netto). O bardzo wysokich parametrach i dużych możliwościach urządzenia opowiedział na spotkaniu pan Jakub Koczorowski, Manager Działu Pomp Ciepła firmy VAILLANT oraz wiceprezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORTPC).

Zamontowana w Laboratorium COWIK pompa ciepła posiada następujące cechy:

-  jest pompą ciepła typu „powietrze-woda” (czerpie ciepło „odnawialne” z powietrza i podgrzewa w sposób efektywny wodę grzewczą wykorzystywaną do celów grzewczych i klimatyzacyjnych);

-  jest pompą ciepła typu „split” to znaczy podgrzewanie wody dokonuje się w części zamontowanej wewnątrz pomieszczenia laboratoryjnego (dzięki czemu pracuje ona z większą efektywnością i nie ma problemu zmarznięcia wody w czasie przestoju urządzenia);

-  pompa ta może pracować w systemie „rewersyjnym”, dzięki czemu w okresie lata może pracować jako agregat ziębniczy chłodzący wodę zasilającą chłodnice w centrali oraz w klimakonwektorach chłodzących pomieszczenia;

-  jest wyposażona w nowoczesny interakcyjny układ sterowania i regulacji (zapewniający możliwość zdalnego sterowania przez internet).

Fot. Jan Zych

Drugim ważnym elementem modernizacji Laboratorium COWIK była konieczność wymiany oprogramowania systemu sterowania i akwizycji danych. – Potrzebowaliśmy oprogramowania, które umożliwi interakcyjne sterowanie wszystkim urządzeniami wchodzącymi w skład systemów zainstalowanych w laboratorium – tłumaczy dalej dr Kazimierz Wojtas – które pozwoli na zaprogramowanie (zautomatyzowanie) przebiegu ćwiczenia laboratoryjnego, interpretację graficzną „on-line” wyników pomiarów, rejestrację i export danych pomiarowych w celu wykonania sprawozdań przez studentów. Znaczącą zaletą tego nowego systemu, szczególnie w „dobie pandemii” jest możliwość realizacji wybranych ćwiczeń laboratoryjnych w sposób zdalny („on-line”).

Takie narzędzie informatyczne stworzyła i dostarczyła krakowska firma WDW, kierowana przez właściciela pana Waldemara Witka (na zdjęciu po prawej).

Modernizacji oprogramowania dokonano w ramach programu POWER, natomiast koszty montażu i modernizacji instalacji wewnętrznych laboratorium związanych z ww. pompą ciepła w wysokości ok. 23,5 tysiąca złotych zostały sfinansowane z tzw. rezerwy dziekana Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki.

Fot. Jan Zych